In de westerse filosofie vanaf Plato wordt het concept van 'leegte' genegeerd, terwijl het in oosterse denktradities een fundamenteel concept is. Ook in de beeldende kunst speelt het vanaf de 20e eeuw een belangrijke rol. Hoe kan een dialoog tussen filosofie en kunst ons zijn om de leegte te verdiepen?

Meer informatie over het symposium is te vinden op: 
www.emptinessandinfinitespace.nl


De westerse filosofen, een paar uitzonderingen daar gelaten, hebben er altijd angst voor gehad. Maar in de boeddhistische filosofie is leegte een, zo niet het centrale begrip. Inderdaad haalt de dood ons in, lijden we onder deze vergankelijkheid, hebben we geen vaste identiteit maar is ons ik een breekbare constructie. Is dat reden tot nihilisme? Leidt de boeddhistische leegte tot een ontkenning van het bestaan. Beslist niet. Wel is het een aanvaarding van de breekbaarheid en eindigheid van ons bestaan en al het bestaande. Daar staat de term leegte voor: dat de dingen en ook wijzelf geen vaste kern hebben. In dit verband schrijft Bruno Nagel over het denken van de boeddhistische filosoof, Nagarjuna: ’Door aan te tonen dat alle verschijnselen, zoals wij ze kennen en menen te begrijpen, ‘leeg’ (shunya) zijn, draagt hij er toe bij dat wij ze met wakkere heldere aandacht kunnen zien vrij van fixaties.’ Daarover gaat het werk van Jac Bisschops: als je hoofd leeg is, kom je tot verstilling en raak je aan het mysterie van de dingen. In die zin ligt er een relatie tussen de zen, waar Jac Bisschops intensief mee bezig is, en zijn beeldende kunst. Zijn werken roepen de stilte op waarheen de meditatie leidt. Thomas van Huut zal hem interviewen over de integratie van zijn werk in zijn leven. Melissa Tun Tun zal tijdens de avond een performatieve lezing geven die onder andere ingaat op de boeddhistische leegte waar Bruno Nagel over verteld.



Melissa Tun Tun woont en werkt in Genève. Ze studeerde Fine Art aan de Gerrit Rietveld Academie te Amsterdam en behaalde een Master in Art, Research and Praxis aan het Dutch Art Institute (Arnhem, NL, 2016). Melissa Tun Tun onderzoekt countercultures, weerstand en positieve ongehoorzaamheid. Haar werkwijze is interdisciplinair en recente projecten nemen de vorm aan van een performances, geluiden, videos, interventies en samenwerkingen. Ze exposeerde in Les Urbaines (2014) en werd geselecteerd voor de Swiss Performance Art Award en de Kiefer Hablitzelprijs
in 2016.

Dr. Bruno Nagel was docent vergelijkende wijsbegeerte aan de Universiteit van Amsterdam, en geeft cursussen
aan de School voor Comparatieve Filosofie in Antwerpen. Hij promoveerde op de Indiase wijsgeer Abhinavagupta en schreef artikelen over hindoeïstische en boeddhistische wijsbegeerte. In het onder redactie van Jan Bor en Karel van der Leeuw verschenen standaardwerk 25 Eeuwen Oosterse Filosofie (Amsterdam 2008) schreef hij de inleiding over India en bezorgde hij de vertaling met toelichting van een aantal teksten uit de Indiase filosofie. Ook publiceerde hij over Meister Eckhart, onder meer in relatie tot het zenboeddhisme. Zijn voornaamste aandacht gaat uit naar het grensgebied van filosofie en spiritualiteit.

Jac Bisschops is een meester in het sensibiliseren van ruimte en staat bekend om zijn diepgaande zoektocht naar de essentie van kunst. Zijn schildersoeuvre van 35 jaar is gebaseerd op de waarde van eenvoud, verstilling en transcendentie. Naast studiereizen in Europa maakte Bisschops vele reizen naar o.a. India, Himalaya, Egypte en Mali  waar hij de kunst en sacrale architectuur van de oude culturen in zich opnam. Ook laat hij zich inspireren door klassieke en hedendaagse spiritueelreligieuze muziek. Zijn levensbeschouwing is georiënteerd op het Zen Boeddhisme. Thomas van Huut is kunstjournalist voor onder andere NRC Handelsblad en Brainwash.nl en is kunstredacteur bij de Fusie. Hij studeerde journalistiek en filosofie in Utrecht, Swansea en Amsterdam.

Emptiness and Infinite Space is een serie symposia over het concept van de leegte en de positie die dit inneemt in de Oosterse en Westerse filosofie. Georganiseerd door Filosofie Oost West en Arti et Amicitiae, geïnitieerd en ontwikkeld door Marjoca de Greef, Babeth VanLoo, Jan Bor, Rosa Johanna en Anastasia Pandilovska.